Biblical Theology comprehension
read the Gospel of John and answer the questions follow:-

Wɛ̈t athɛɛr

Jɔɔn 1:1-51

1 Në gɔ̈c gɔ̈cë käŋ ke Wɛ̈t ee tɔ̈, ku Wɛ̈t ee tɔ̈ ke Nhialic, ku Wɛ̈t ee ye Nhialic. 2 Yennëkee tɔ̈ kennë Nhialic në gɔ̈c gɔcë käŋ. 3 Yennëkee cak käŋ kedhia: ku të cennë yen, e ke të cïn ke cï cak në ka cï ke cak. 4 Pïïr e tɔ̈ në eyic; ku pïïr yennëka ye ɣɛɛr de raan. 5 Ku ɣɛɛr ee ya ruɛɛr tëcol, ku kacï cuɔl ye piŋ.

Lɛ̈k de Jɔɔn Baptïth: ɣɛɛr yic

6 Raan e tuɔ̈ɔ̈c në Nhialic, raan cɔl Jɔɔn. 7 Yennëkee dulëk, bï kɔc ya lɛ̈k ɣɛɛr, bï kɔc kedhia bïk ya gam në yen. 8 Ku kacie yen e ye ɣɛrë, ee bɔ̈ bï kɔc bï ya lɛ̈k ɣɛrë. 9 Yennëke ɣɛɛr yic, ɣɛɛr ye raan meer ëbɛ̈n, raan ye bɛ̈n në piny nom. 10 Ee tɔ̈ në piny nom, ku yennëkee cak piny, ku kakuc piny. 11 Ee bɔ̈ ënɔŋ kɔcke, go kɔcke cuɔ̈k lor. 12 Kɔc kedhia ye yen loor, ayeke yiɛ̈n riɛɛr bïk ya wɛ̈t ke Nhialic, kek kɔc ye rinke gam: 13 kɔc eke cïke dhiëëth në riɛm, ku në piɔ̈n de rïïŋ, ku në piɔ̈n de raan, ake dhiëth në Nhialic.

Go wɛ̈t ya rïŋ

14 Go Wɛ̈t ya rïŋ, ku cëŋ në wɔyic (goku nuɔɔmde ŋëm, nuɔɔm de Wäntöŋ ë bɔ̈bei ënɔŋ Wun), ci thiäŋ në athiɛɛi ku yic. 15 Jɔɔn ee ye dulëŋde, ku ye cööt, jiɛɛm, Ye yekennë, yennëkee yan jam, Ya yen man bï ɣa kuany cök ee ye tɔ̈ tueŋ në ɣanom: yennëkee tɔ̈ ɣɔn ŋuɔt ɣɛn wei. 16 Ke cï ye thiɔ̈ɔ̈ŋ acuk lööm wɔdhia, ku athiɛiɛ në athiɛɛi. 17 Lööŋ aake cï yiɛ̈n Mothe, ku athiɛɛi ku yic kaa bɛ̈n kennë Yecu Kritho. 18 Acïn raan cï Nhialic kan ŋëm; Wäntöŋden ë bɔ̈bei, tɔ̈ në Wun yɔu, yennëkee nyuth ë kɔc.

Rör ë töŋ ye cööt roor.

19 Lëk de Jɔɔn ëkë, ɣɔn toocë Judai ke Jeruthalem tït ku Lebïï bïk lɔ thiëëc, ya yeŋa? 20 Go lɔ gam, ku cï jäi; gɛm, Ye ɣan cie Kritho. 21 Gokï thiëëc, Ya yeŋö? Ye Elija? Go jam, ye ɣɛn cie yen. Gokï ya, Ye nebi? Go dhuk, Ye aa. 22 Gokï thiëëc, Ya yeŋa? buk wel dhuɔ̈k kɔc ke tuc wɔ. Ye rɔt cɔk yeŋa? 23 Go jam, Ye ɣɛn e rör de töŋ ye cööt roor, Ye cakɛ̈ dhöl de Bɛnydït lɔcïth, cï luɛl de nebï Yïthäya. 24 Ku kee kɔckɛ̈ aake tuucïke në Parithai. 25 Ku berkï thiëëc yöökkï, Ya yeŋö yïn kɔc baptïth, ke yïn cie Kritho, ku cïi ye Elija, ku cïï ye nebï? 26 Go Jɔɔn ke gam jiɛɛm, Ye ɣɛn ye kɔc baptïth në pïu: ku tök akäc në we ciɛlic, töŋ kuɔ̈ckɛ̈; 27 yennenka biɔth ɣa, ku ɣɛn cë piath, a ɣɛn cë cou de waar de ecok däk. 28 Kee kakɛ̈ kake looike në Bethänï në Jordan lɔŋtï, të ye Jɔɔn kɔc baptïth.

Nyɔŋ de Nhialic

29 Ɣɔn në miäknë go Jɔɔn Yecu ŋëm në bɔ̈ ënɔŋ en, ku jiɛɛm, Ye ŋɛ̈mkɛ̈ Nyɔŋ de Nhialic ye karɛc ke kɔc ke piny nom nyaai. 30 Yekennë, yennëkee yan jam, Ya raan abɔ̈ në ɣacök, raan man e ye tɔ̈ tueŋ në ɣanom: yennëkee tɔ̈ ɣɔn ŋuɔt ɣɛn wei. 31 Ku kee kuɔ̈c; ku nyuth bennë ye nyuɔ̈th Yithrael yennëkee cɔk ɣɛn bɔ̈ ke ɣɛn ye kɔc baptïth në pïu. 32 Go Jɔɔn lɛ̈k kɔc, jiɛɛm, Ye ɣɛn cï Jɔndït ŋëm në bɔ̈ piny Nhial në cït guɔ̈p kure; ku ye ceŋ në enom. 33 Ku kee kuɔ̈c: ku yen man cï ɣa tuɔ̈ɔ̈c ba kɔc bï ya baptïth në pïu ee cï ɣa yɔ̈ɔ̈k, Ye raan bïn Jɔŋdït ŋëm në nyuc në enom ku ye ceŋ në enom, yennëka bï kɔc ya baptïth në Jɔŋdïït Lajik. 34 Guɔ ŋëm, ku ya kɔc lɛ̈k ya yekennë kee Wën de Nhialic.

Raan tueŋ de kɔcpiööcëke

35 Ku ber Jɔɔn kɔ̈ɔ̈c ɣɔn miäk kennë kɔcpiöcke keerou: 36 ku ŋëm Yecu ke cath, ku jiɛɛm, Ye ŋɛ̈mkɛ̈ Nyɔŋ de Nhialic. 37Go kɔcpiocke keerou gokï piŋ ke jam, gokï Yecu kuany cök. 38 Go Yecu rɔt wel, ku ŋëm ke ë ke kuany yecök, go ke thiëëc, Yeŋö karka? Gokï yɔ̈ɔ̈k, Ya Rabï, (të lueelë yen ë thoŋda, Ya Dupiööc,) ye ceŋ tëno? 39 Go ke yɔ̈ɔ̈k, Ye bäk ŋɛ̈mkɛ̈. Gokï lɔ ŋëmkï të yen ceŋ; ku tɔ̈kï kennë yen në eköölë: ke cï ya thaa de thiɛ̈ɛ̈r. 40 Ran töŋ de kɔc keerou e pïŋ Jɔɔn ke jam, ku kuɛny cök, ee ye Andereya, mänhë de Thimon Petero. 41 Go mänhë Thimon kan yök, ku yöök, Ye wɔ cï Mathia yök (të lueelë yen ë thoŋda, ke ye Kritho). 42 Ku bïï ënɔŋ Yecu. Go Yecu ŋëm, ku jiɛɛm, ye yïn Thïmon wën de Jɔɔn; yïn bï cɔɔl Këpath (të lueelë yen ë thoŋda, ke ye Petero).

Pilip ku Nathäniɛl

43 Ana ye kööl dɛ̈ ke Yecu nɔŋ piɔ̈u lɔ Galili, go Pilip yök, ku yöök, Ye ye ɣa kuany cök. 44 Pilip ee ye raan de Bethaida, paan de Andereya ku Petero. 45 Go Pilip Nathäniɛl yök, ku yöök, Ye kacuk yök ye raan cï gɔ̈ɔ̈r në Mothe në lööŋ yic, ku nebïï, ya Yecu de Nadhareth, wën de Jothep. 46 Go Nathäniɛl jam, Ye lëu këpiɛth bɛ̈n bei në Nadhareth? Go Pilip yɔ̈ɔ̈k, Ye bär ŋëm. 47 Go Yecu Nathäniɛl ŋëm ke bɔ̈ ënɔŋ en, ku jiɛɛm në yen, Ye ŋɛ̈mkɛ̈ raan de Yithrael, raan cïn adhuɔɔm! 48 Go Nathäniɛl jam, Ye në yïn nyic ɣɛn tëno? Go Yecu gam, ku yöök, Ye ɣɔn ŋotë Pilip ke kën yï cɔɔl, ɣɔn tɔ̈ yïn në ŋaap liel, yennëkee ŋɛ̈m ɣɛn yïn. 49 Go Nathäniɛl gam, ku yöök, Ye Rabï, yïn ye Wën de Nhialic; ku yïn ye Mëlëŋ de Yithrael. 50 Go Yecu gam, ku yöök, Ye gam jam can jam ya yïn ee ca ŋëm në ŋaap liel? yïn bï kadït ŋëm në ekennë. 51 Go yɔ̈ɔ̈k, Ye yïn ya yɔ̈ɔ̈k nëyic, Ya yïn bï Nhial ŋëm në cï liepic, ku malaikai ke Nhialic ye lɔ nhial ku bïkï piny në Wën de raan nom.



Kat ke thïïc

Kuen aköoköl de Baibol në Jɔɔn tök, ku dhuk ke wël cï keek thïïckɛ̈ k kuany wɛ̈t ye yic ku ba thiäŋnë gän lääu yiic.

1. Në gɔ̈c gɔ̈cë käŋ ke Wɛ̈t ee tɔ̈, ku Wɛ̈t ee tɔ̈ ke Nhialic, ku Wɛ̈t ee ye Nhialic.
A. Yic
B. Lueth.

2. Raan e tuɔ̈ɔ̈c në Nhialic, raan cɔl Jɔɔn. 7 Yennëkee dulëk, bï kɔc ya lɛ̈k ɣɛɛr.
 A. Yic
 B. Lueth.

3. Yennëkee cak käŋ kedhia: ku të cennë yen, e ke të cïn ke cï cak në ka cï ke cak.
A. Yic
B. Lueth.

4. Yecu ee ŋëm Pilip ke Pilip ŋoot ke tɔ̈ në ŋaap liel.
A. Yic
B. Lueth.

5. Go Nathäniɛl thiëc, Ye lëu këpiɛth bɛ̈n bei në Nadhareth?
 A. Yic
B. Lueth.