Saturday, September 28, 2024

 Some very important  Dinka/ Thoŋjiɛ̈ŋ/Muɔnyjäŋ vocabularies ; I have 52 vocabularies with short and fantastic definitions, read and make comments if this is cool, have fun.

Wёl thɛɛr ku wёl jöt ke ceη wut ku ceη baai 

By Ayuen Maketh

1. Abïny: Ee kë yennë tɔk në mïïth cït yï cuïn.

2. Abëër: Aaye rɛp wën ye luɔk të cenë aruäth tem, Ku të cennë  bel kɛp piny ku jɔl kë piɛɛr domic. 

3. Acuutnhïïm: Aaye dëël ci keek ya tɛɛm nhïïm.

4. Adhäth: Ee cuïn de dhuk ye thaal në koth në dhïn yɔu wutic.

5. Akook: Ee kë ye muɔnyjäŋ rɛp ke tem ruɛ̈r ku ka yenë kuany ë thɔ̈u muɔi.

6. Akɔη: Aaye rɛp wën ye luɔk tueη.

7. Akɔiyɔ: Ee wäl ye cil yalthok/baai thok Ku Ka ye cam.

8. Alɛl: Eetän tiääi tɔ̈ në dhïn thok ka tiääi lääu në wut thok yenë dhuɔ̈k yuït thïn. 

9. Alɔ̈ɔ̈k: Ee noon thin ë nhom mayen ku le nhom potpot ku keek cil këër.

10. Anuaan: ka anuɛɛn (të juëc keek): e kë dhal raan ka kɔc. 

11. Apiöök: Ee tuŋ akɔ̈ɔ̈n ye ceŋ në kɔc kök ke ye kёde dhёёη/dhuëëŋ.

12. Apɛ̈lrääk/Alɔ̈knhïïm/Aparaak: Aaye röthi wën cï keek rääk nё ye runё.

13. Aŋul: Aaye rɛp ye keek com të cï aboor bɛ̈n ku tё cï piny dëu të cïn en abɛ̈ɛ̈r.

14. Aruäth: Aaye rɛp ye keek com këër ku lokkɛ̈ ruёër.

15. Atёtooŋ: Aaye rap ka anyol cï keek geet ku jɔ̈l kë toŋ.

16. Atɔ̈rɔ̈ɔ̈ŋ: Aaye ŋeei dït nyïn

17. Atolooŋ: Ee bë raan rɔt wëŋ ye nɔŋ kë looi ka kë nɛ̈k yen.

18. Atorooŋ: aaye tiim cï keek guaŋ ku bennë rooŋ ya töök.

19. Atɛ̈ny: Ee kë yennë cuïn laath Ku yuiiuë rap.

20. Awuɔ̈l: Ee wɛ̈ɛ̈r dïït ye deŋ kɛ̈ɛ̈ric ku ka yennë kɔc dek thïn muɔ̈i.

21. Awuro: Ee cuïn cï waac.Cuïn ci wuur ku jɔl wac.

22. Ayiɛl: Ee kool de raau ye nyaai të kɔ̈ɔ̈më rap.

23. Ayiɛ̈ɛ̈r: Ee abïk ye piɔ̈k bei në rap kɔ̈ɔ̈th,ku ka ye cam ëyadɛ̈.

24. Biɔɔŋ: Ee biɔ̈ŋ ëye ceŋ thɛɛr ke ye alath.

25. Cuiriith: aaye tiim thoi kɔ̈ɔ̈th cï riɛl.

26. Cuɛl: Ee yuen cï yïïr në biɔ̈ŋ de woη/ weŋ ku benë woη/ weŋ ya mac.

27. Dhɔ̈lciɛ̈ɛ̈th: Aaye dhɔ̈l  wën ye raan ëbɛ̈n cath, ke tëëk/war/wat thïn.

28. Dhuŋbaai: Ee dhuŋ wën ye tɔ̈ baai, ku ke mac në ɣɔ̈k ku thök ëyadë luak.

29. Dhuŋwut: Ee dhuŋ wën ye tɔ̈ wut, ku ke mac në ɣɔ̈k ku kee dhïn raak. 

30. Ducum: Ee tim yenë com në rap.

31. Göröŋ (Görööŋ): Ee kë ye muɔnyjäŋ rɛp ke tɔ̈u thïn muɔ̈i.

32. Juilik: Ee waan de nyuɔ̈m.

33. Kёŋ(Këëŋ): aaye tiim ye keek wɛɛi piny ɣöt thok ku jɛ̈lë ke ɣöt gäär ago aŋu cië lɔ ɣöt. 

34. Kɛɛu: Ee län tɔ̈ roor ku keek guɔ̈p mayen cï man de lɔ̈ɔ̈c. Ku yennëka dït nё lɔ̈ɔ̈c.

35. Kɔmjuilik/kömjuilik: Ee kömyöi de nyuɔ̈m.

36. Köm/Kömyööi: Ee pat ё roŋ ё thɔ̈i yennë kuarjai(kuarjaac ) tɔ̈ thïn.

37. Kör: Ee dhïn thin ye tɔη nё thïndït kɔ̈u ku ka yennë miɔ̈ɔ̈r ke ɣɔ̈k mac në ye kɔ̈u.

38. Luuŋ: Ee adiit yennëka ye thɔ̈ɔ̈th ku ka ye ceŋ në kɔc cin.

39. Lɔ̈ɔ̈m: Ee yuɔɔm de lɔ̈m de woŋ yennëka ye lööm Ku benë lauk kutic.

40. Mayɔm: Ee wäl ye dek të cï aɣaarnhom/ maläria raan dɔm.

41. Miɔ̈ɔ̈th:Ee noon ye ruath piiny në wut thok ku ka ril arëtic ace kɔ̈u dac ye tuɛny.

42. Nuak/Nuaŋ akɔcɔk: Ee tim yennë kɔcɔk döök.

43. Pëm: Ee kän ye wɛc piny domyic Ku bïnë dit ya tiit.

44. Piɔ̈ɔ̈t: Ee tim yennë piɛ̈ɛ̈t në lɔ̈i ke ɣɔ̈k wutic ku luak ëyadɛ̈.

45. Puɔ̈t: Ee noon ye cil keek dït kɔ̈u në non yiic ku ke ŋuäc ke nyïr arëëtic.

46. Raaudiit: Ee noon ye cil në pulic ruëër ke cït man de raau ku ka ye dit cam.

47. Radεε: Ee kë yennë nyum yïk në ye kɔ̈u ku bï keek riɛr thïn.

48. Rɔ̈i-yääth: Aaye rɔ̈i ke thɔ̈u ëke piɔc keek cäp.

49. Tïït: Ee Tim tɔ̈ roor yennë piɔ̈nh de wac Ku dek ke ye wäl de aɣaarnhom/maläria.

50. Tɔ̈r: Ee noon ye cil ke rir ku nhom de aye looi kee ye wɛ̈c yennё piny wec.

51. Wacaai: Aaye  rɔ̈i ke thɔ̈u ka  rɔ̈i ke akan cï waac.

52. Wuɔ̈ɔ̈m: Ee wɛ̈ɛ̈r/piɔu de woŋ/weŋ cï dëu ku jɔl döη ke ye arop lɔyic roηroη.

No comments:

Post a Comment