Weekly readers digest in their own language!   

comprehension #120.

Funny story about naming. Naming is something considerable by any culture. Read this short funny story but don’t laugh alone:

Ee nyan cɔl Abuk yennëke thut (gɔ̈k/kɔɔr) raan ye cɔɔl Amook.

Na ɣɔn ke jɔl thiaak. Gokï jäl tɔ̈ në run tök ku dhiëthkï dhɔ̈k (dhuk), gokï cäk ye cɔɔl Amook ëyadɛ̈.Yen ee jäl ya Amoŋthi ku wun yennëka ya Amoŋdït baai. Gokï jäl tɔ̈.

Na ɣɔn ke yen tik akɔɔr (awïc) bï monyde jɔ̈l. Ke na pol meth baai keka lueel, ye Amook lɔ-dïu, duk bë pol në käŋ. Ke ka piŋ moc ku cï kë lueel.

Na ɣɔn në kööl dɛ̈, ke Amoŋthi acïi man yɔ̈ɔ̈k, ye Amook bär tɛ̈n, nyuɔɔcë ku man e ɣɔ̈l nyuɔ̈m.

Na wën ke meth ee nyuɔ̈m jäl nuaai yic në yecin. Go man wun ë meth jäl cɔɔl, lueel "ye Amook bär tïŋ kë looi Amoŋdu!" Go wun ë meth mɛnhde cɔɔl, "ye Amoŋ Abuk bär tɛ̈n!" Go tik lueel ye magɛ̈c! Magɛ̈c! Ye moc acï ɣɛn lat ku ye kake kee mɛt ke yic, ku jiɛ̈l leer paanden. Na thiëc yen, yeŋö yen paande waan, go lueel ye ɣɛn cï kɛ̈ɛ̈k baai kek moc. Go puɔ̈l, na ɣɔn acï piny bak, ke bɛ̈ny Awet jɔl luŋden looi. Go AWet keek (thïïc) thiëëc. thiëcden ëkë piɛŋkɛ̈;

Awet: Na yïn ye yïn cɔl ŋa?

Abuk: ɣɛn ye cɔl Abuk.

Awet: Na monydu cɔl ŋa? 

Abuk: Monydiɛ̈, acɔl Amook.

Awet: Na mɛnhdu cɔl ŋa? 

Abuk: Mɛnhdiɛ̈ acɔl Amook.

Awet go moc thiëëc, 

Awet: “Na yïn ca lueel kadë tënnë tiɛŋdu?” 

Amook: Yen acï ɣɛn cɔɔl ye "Amook bär tïŋ kë looi Amoŋdu." Guɔ meth jäl cɔɔl, ya "bär tɛ̈n Amoŋ Abuk." Yen jɔl yen jam ye ca lat.

Go Awet keek bɛɛr thiëëc wuulɛ̈;

Awet: Ku naŋ acölë meth man, ke cɔl kadë?

Keek Kedhia: kake cɔl ya Amoŋ Abuk. 

Awet: Abuk yïn cï monydu jɔ̈l.

Kuen akököl ku dhuk kekä cï keek thiëckë, ku thiɔ̈ŋ ke ɣän lääukë yiic në Keka yic ka lueth. Ku ɣän lääukɛ̈ yiic në wël liu. Ku kuany lëtta yen ye yic në ke wël cï keek beikë.

1. Yeŋö ë yennë Abuk jɔt paanden?

2. Yeŋa yennë cï cäk baai ke thöŋ rin ke wun ka man?

3. Wën cïk keek dhuŋden jäl dhiëëth; cï bɛ̈n cäk ke yeŋa?

4. Ye miɛ̈th ŋö yennë ɣɛ̈ɛ̈l man meth, yen monyde cɔɔl bë mɛnhde cɔɔl?

5. Wën cennë tïk meth cɔɔl, ëye cɔɔl yedï?

6. Cï kuɛ̈n cennë yïn akököl kueen, yeŋö ye luɛɛl de wɛ̈t cɔl “thut” në akökölic?

A. Kaar.

B. Thiëëk.

C. Gɔ̈k/kɔ̈ɔ̈r.

D. Gueel. 

7. Ɣɔn cï keek röth jäl thiaak; cï bɛ̈n tɔ̈ në run keedë ku jɔl kï mɛnhden dhïïith (dhiëëth)?

A. Run kee diäk.

B. Run kee ŋuan.

C. Run tök.

D. Run kee rou.

8. Wën cennë tik lɔ paanden, yen acï bɛ̈n lɔ lɛ̈k kɔcken ye cï kɛ̈ɛ̈k baai kek mocden.

A. Yic.

B. Lueth.

9. Na ɣɔn ke tik akɔɔr (awïc) bï monyde jɔ̈l, ke na pol meth ka yöök, “ye Amook lɔ-dïu.”

A. Yic.

B. Lueth.

10. Në thök de akököl wën cennë luŋden looi, yeŋa yen cï bɛ̈n luɔ̈k yic?

A. Tik.

B. Moc.

C. Meth.

D. Agamlöŋ.

11. Cï luɛɛl de akököl, luel yeŋö yennë tïk yen moc ëya?

A. Ee bï moc riɔ̈ɔ̈k piɔ̈u.

B. Ee kë nhiɛɛr yen moc arëët.

C. Ee cï nyic lan yen lɛ̈t.

D. Ee kë cen moc kueeth.

12. Ɣɔn cennë luk looi, yeŋa yennëke loi luŋden?

A. Lualdït.

B. Awet.

C. Manut.

D. Cïman.

The 12 months of the Year in Dinka to English are:

1.    Akɔ̈nydït = January

2.    Akɔ̈nythi = February

3.    Aduɔ̈ŋ = March

4.    Alɛ̈thbor = April

5.    Aköldït = May

6.    Bildït = June

7.    Bilthi = July

8.    Läl = August

9.    Ɣɔ̈ɔ̈r = September =

10.  Kön = October

11.  Nyiɛth = November

12.  Kol = December

The 7 days of the week, are:

1.    Akölëtök = Monday

2. Akölërou = Tuesday

3. Akölëdiäk = Wednesday

4. Akölëŋuan = = Thursday

5. Akölëdhiëc = Friday

6. Akölëdhetem = Saturday

7. Akölëdhorou = Sunday

The four seasons in order are

1.   Këër = Spring

2. Mɛ̈i = Summer

3. Ruër = Autumn (Fall)

4. Rur = winter.

A subjective pronoun acts as the subject of a sentence. It performs the action of the verb. The subjective pronouns are

1.   Ɣɛn = I

2.    Yin = you.

3.   Wɔ = We

4.   Keek = They

5.   Yen = He

6.   Yen = She

7.   Yen = It

An objective pronoun acts as the object of a sentence? It receives the action of the verb. The objective pronouns are

1.   Ɣa = me

2.   Yï = you.

3.   Wɔ = us

4.   Ke = them

5.   En/ye = him

6.   Ye = her

7.   Ye = it

Old Testament Deuteronomy (Lëk Thɛɛr buŋ de Deuteronomï) 26:1-11

1 Na ca cop piny cïï Yekoba Nhialinydu yiɛ̈n yïïn, ku ca kap, ku ɣap, 2 ke yïn bï nyïn ke rɛp tueeŋ cï cïïl bei piiny, cäkï ke tem piny cïï Yekoba Nhialinydu yiɛ̈n yïïn, tääu në akupic ku laar ëke të cïï Yekoba Nhialinydu lɔc kë ye të de rinke. 3 Yïn bï lɔ ënɔŋ bɛ̈nydïït de kake Nhialic tɔ̈ në ye thaanë, ku yɔ̈ɔ̈kë, Ye në yeköölë alueel Yekoba Nhialinydu ye ɣɛn cï bɛ̈n piny cïï Yekoba ciɛ̈n kuarkuɔ ku gɛ̈m wɔ. 4 Na löm bɛ̈ny de kake Nhialic akup në yï cin ku kɛn në yïŋ de Yekoba Nhialinydu thok, 5 ke ka ba dhuɔ̈k Yekoba Nhialinydu yïlɛ̈: Ye Aramen man e ye tai ee kukuar; ee cï lɔ Yijep ku ciëŋ thïn kë ye alei, aake lik, go jurdït arëët bɛ̈nbei thïn, jur rir ku kut. 6 Na ɣɔn aye kɔc ke Yijep wɔ kuɔ̈c looi ku yɔŋkï wɔ, yïkï wɔ yiɛ̈n loi looi ririic, 7 goku dhiaau në Yekoba nhom, Nhialiny de kuarkuɔ; go Yekoba rörda piŋ ku tïŋ yɔŋda, ku ŋetda, ku guɔ̈mda. 8 Go Yekoba wɔ bɛ̈ibei në Yijep në cin rir kë cï ye kök thiu, nyooth riɛɛr yennë riɔ̈ɔ̈c, ku cïn de gäi; 9 ku bïï wɔ ë tënnë ku gɛ̈m wɔ ë tiɔmë, tiɔm ye kuëër në ca ku miök de ciɛ̈c. 10 Yen mannë, Yïn Yekoba, nyin de käu tueeŋ cï cïïl bei piiny ku ca yiɛ̈n ɣɛɛn abɛ̈i. Aba tääu piny në Yekoba Nhialinydu nhom ku tuk yï nhiɔl në Yekoba Nhialinydu nhom. 11 Ku yïïn, wennë Lebaait ku alɛi cëŋ në we yiic, we bï piɔ̈ɔ̈th miɛt ku lɛckɛ̈ Yekoba Nhialinyduɔ̈n në ka piɛth cïke yiɛ̈n yïïn wennë kɔc ke paandu. 

  

The Bible Verses about the (Baptïth =Baptism).

Pɛɛi nïn = Date: _______________________________________

Subject: Piööc Thoŋjiɛ̈ŋ (Thuɔŋjäŋ).                            

Lesson: Bible: verses about the Baptïth = Baptism.

Topic:  Baptïth = Baptism.

Mathäyo 28:16-20

16 Go kɔcpiööcke kee thiɛ̈ɛ̈r ku tök gokï lɔ Galili, lekï në kuur cï Yecu lɛ̈k ke nom. 17 Ɣɔn acïk ye ŋëm, ke dorkï, ku gɛ̈i kɔ̈k. 18 Go Yecu lɔ ënɔŋ keek, ku yöök keek, jiɛɛm, Ye riɛɛr ëbɛ̈n ee yiɛ̈n ɣa nhial ku piiny. 19 Yen lakɛ̈, ku yakɛ̈ juɔ̈ɔ̈r ëbɛ̈n cɔk ye kɔcpiɔ̈ɔ̈cke; yakɛ̈ ke baptïth në rin ke Wun, ku Wä, ku Jɔŋdïït Lɔjik: 20 ku yakɛ̈ ke piɔ̈ɔ̈c bïk käŋ kedhiɛ ka cake lɛ̈k we yaa looi: ku ɣɛn bï yaa tɔ̈ wɔ we në nyindhiɛ, agut thök de piny. Amen.

Ka ke thiëc

Thëm = Test

Rinku=your name:____________________________________

I.  Në # 1-2, kuen ke cök de Baibolkɛ̈ ku kuany dhuŋ cï thïc në kee wël cï keek bɛ̈ikɛ̈ yiic. (thiɛ̈ɛ̈r ku tök, dorkï ku gɛ̈i kɔ̈k, thiɛ̈ɛ̈r ku rou, piööcke).

1.    Ye kɔcpiööcke kee dë ka kee cï lɔ Galili në kuur cï Yecu lɛ̈k kee nom?

2.    Yeŋö cïk bɛ̈n looi ɣɔn cïk keek Yecu ŋëm?

II. Biäk Yic ka Lueth   Në # 3-4, kuany Yic ka Lueth.

3.    “Na ɣɔn acïk Yecu ŋëm, ke dorkï, ku gɛ̈i kɔ̈k.”

A.   Yic.

B.    Lueth.

4.    Go Yecu kɔcpiööcke yɔ̈ɔ̈k ye riɛɛr ëbɛ̈n ee yiɛ̈n ɣa nhial ku piiny.

A.   Yic.

B.    Lueth.

III Në # 5-10 ke yïn kuany wɛ̈t yen ye yic nё dhuŋ de kee wёl cï keek thïïckɛ̈.

5.    Yen lakɛ̈, ku yakɛ̈ juɔ̈ɔ̈r ëbɛ̈n cɔk ye kɔcpiɔ̈ɔ̈cke; yakɛ̈ ke baptïth në rin ke ______.

A.   Parithai, malaikaai, mëlëëk

B.    Wun, ku Wä, ku Jɔŋdïït Lɔjik.

C.   Malaikaai.

D.   Mëlëëk

6.    Yeŋa yen e luel ye wɛ̈të, “ɣɛn bï yaa tɔ̈ wɔ we në nyindhiɛ, agut thök de piny Amen.”

A.   Malaika

B.    Yecu

C.   Nikodemo

D.   Kɔcpiööcëke

7.    Yeŋö e ye Nhialic Wënde tuɔ̈ɔ̈c në pinynom?

A.   Ee tuuc bï kɔc bï waai.

B.    Ee tuuc bï kɔc bï luɔ̈kwei

C.   Ee tuuc bï kɔc bï luɔ̈k.

D.   Aliu ne; ke yic kedhiɛ.

8.    Yen lakɛ̈, ku yakɛ̈ juɔ̈ɔ̈r ëbɛ̈n cɔk ye __________________________

A.   Malaikaai

B.    kɔcpiɔ̈ɔ̈cke.

C.   Bäny.

D.   Judaai. 

9.    Ku yakɛ̈ ke piɔ̈ɔ̈c bïk käŋ kedhiɛ ka cake lɛ̈k we yaa ________________________.

A.   nhiaar

B.    looi

C.   cuɔ̈k ye looi.

D.   Aliu

10.   “Go Yecu ke yɔ̈ɔ̈k ye, yakɛ̈ ke __________ në rin ke Wun, ku Wä, ku Jɔŋdïït Lɔjik.”

A.   Piööc

B.    Baptïth

C.   Dɔp

D.   tooc